Er schijnt een probleem te zijn met de huisvesting van niet studerende, maar werkende of werkloze jongeren. Indertijd, kabinet Den Uyl, werd daarvoor de zgn hat-eenheid bedacht, ook vanwege het recht op huisvesting voor jongeren vanaf 18 jaar, nog zo’n maatregel van hetzelfde kabinet. De oude Bijlmer kreeg een behoorlijk contingent van dit soort hat-eenheden, vaak bestaande uit 2 kamers, een keuken, een wc, een douche, een hal. Ze werden vaak gesitueerd in een vijfde woonlaag op middelhoog in Kortvoort, Heesterveld en Venserpolder, allemaal rond 1980 neergezet. Daarnaast werden vele 4 kamerwoningen in twee eenheden gesplitst. Dat gebeurde o.a. in het oude Gliphoeve, nu Geldershoofd, en in de FD-buurt.
We hebben geen idee wie er allemaal in deze woningen wonen, maar in ieder geval: het probleem is weer actueel. En dus bezint de overheid zich op nieuw beleid en is er daarop vooruitlopend een idee door Grondmy ontwikkeld om op de plek van de gesloopte garage Klieverink, nu een grasveld, een rechthoekig, oranje blok voor jongeren neer te zetten. Het is een blok containers van vier woonlagen hoog, die een binnenhof omzomen, en woningen van 18 m2 aanbiedt aan 216 jongeren, die niet studeren, en tussen de 18 en 23 jaar oud zijn. Als ze 26 jaar oud zijn, moeten ze weer oprotten. Grondmij hoopt erop het blok dit jaar nog te kunnen opleveren.
Een ding is zeker: het is een ongelooflijk lelijk blok, zie foto, dat plompverloren aan de Karspeldreef wordt neer gekwakt. En als het een beetje tegenzit zou het best eens een grote puinhoop kunnen worden. En dus wordt er gemikt op maatschappelijk betrokken jongeren, die zich inzetten voor beheer en handhaving, en voor goede contacten met de buurt. Hoe selecteer je die? Grondmij is ieder geval redelijk naïef, want ze veronderstelt bijvoorbeeld dat je de sociale controle gewaarborgd hebt, als je woningen op de binnenhof laat uitkijken. Dat doet ze blijkbaar in de veronderstelling dat jongeren veel thuis zijn, graag opletten en altijd klaar staan om in te grijpen.
Er is in ieder geval een partij die zich zorgen maakt, de zgn buurtambassadeurs van laag Kouwenoord: een drietal bewoners die daar een beetje zorgen voor een net leefklimaat. Zij hebben hun diensten aangeboden om het ‘jongerenhuis’ in de klauw te krijgen en te houden, want voordat je het weet ontstaat er een grote zooi met alle neven effecten van dien voor hun buurtje. Er wordt over vergaderd.
MetroindeBijlmer 
Gepubliceerd op: 12 september 1989
H. Vermeulen
Het zorgenkindje van de Bijlmer
Bij Hoptilleflat werd na anderhalf jaar al over renovatie gesproken
Er is (was?) bijna geen stadswijk in Nederland die zo slecht bekend staat als de Amsterdamse Bijlmermeer. Als een woningcomplex binnen die wijk het trieste record vestigt de meeste problemen Opgeleverd te hebben, dan wil dat heel wat zeggen. Die recordhouder is het woningcomplex Hoptille, bestaande uit ongeveer honderd eengezinswoningen en een flatgedeelte van ongeveer 300 meter lang, in de volksmond al snel “De Muur” genoemd.
In de flat van Hoptille concentreerden zich de problemen die ertoe leidden dat er anderhalf jaar na de eerste oplevering in 1981 al gesproken werd over een grootscheepse renovatie. En inderdaad werd de flat reeds in 1984 ontruimd om die renovatie mogelijk te maken.
De architect van Hoptille bezat blijkbaar een zeer optimistische mens- en maatschappijvisie. Iii de oudere Bijlmerhoogbouw was er al van alles mis gegaan, dus hier moest het anders. Centraal begrip daarbij was “integratie”, verschillende categorieën bewoners moesten met elkaar binnen één wooncomplex samenleven.
Geen hoogbouw dus maar slechts vijf bouwlagen en geen galerijen maar een driehonderd meter lange binnengang op de tweede etage, die alle 190 bovenwoningen ontsloot. Die woningen waren er in diverse soorten, van vijfkamerflats tot groepswoningen die per kamer aan twee, vier of vijf jongeren verhuurd werden. Maar helaas kwam van de integratie, de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor het beheer van de binnengang en de sociale controle niets terecht. Integendeel.
Duister
Misschien speelde mee dat de binnengang (om financiële redenen) uiteindelijk smaller en donkerder werd uitgevoerd dan de bedoeling was, maar al snel waren de trefwoorden voor het complex onveiligheid, vervuiling en leegstand, en geen integratie. De vrij toegankelijke binnengang bleek zeer aantrekkelijk voor allerlei soorten jongeren en drank- en drugsgebruik was aan de orde van de dag (en nacht). Daarbij rees de criminaliteit de pan uit, leegstaande woningen werd voortdurend gekraakt en de doorstroming van bewoners bereikte een spectaculaire snelheid. Voeg daarbij dat de Dienst Herhuisvesting haar probleemgevallen in Hoptille plaatste en dat er geen enkele begeleiding was voor de bewoners, eti het is duidelijk dat het woningcomplex onleefbaar was.
Natuurlijk stonden de problemen van Hoptille niet op zichzelf. Ze pasten in een groter kader van werkloosheid, een ontbrekend toekomstperspectief, vervagend normbesef enzovoorts.
In 1984 besloot men echter toch tot een grondige bouwkundige aanpassing.
Die bestond in de eerste plaats uit het opheffen van de vrije toegankelijkheid.
De binnengang werd opgedeeld en er kwam aan de buitenzijde van “De Muur” een flink aantal nieuwe trappenhuizen, waaraan steeds ongeveer tien woningen lagen. Die groepswoningen werden uiteraard afsluitbaar. Daarnaast verdwenen de groepswoningen en werd er een verscherpt toewijzingsbeleid toegepast. Inmiddels is de flat weer zo”n twee en een half jaar bewoond.
216 jongerenhuisjes op een kleine oppervlakte gestapeld? De projectontwikkelaars hebben blijkbaar nooit in een studentenhuis gewoond. En dan nog vooral MBOers (als HBO/WO afgestudeerde ben je net te oud ervoor)? Ook gern contact met hardwerkende jeugd van middelbaar beroepsonderwijs gehad, blijkbaar… Het wordt een groot zuiperij daar, met een toenemende populatie alleenstande jonge moeders, dus al met al een zeer kwetsbare groep.
En ja, drie jaar is onvoldoende om inschrijfduur op te bouwen, dus er zullen ‘vaste tijdelijke bewoners’ komen. Er is niks erger dan een gefrustreerde jongere gesloten in een klein kooitje van 20 meter. Tenzij je een 24h/7 politiebureau erbij zet. Maarja, dan noemen ze het Bijlmerbajes 2.0.
Mengen en verspreiden, anders wordt het 216*216 problemen. Per week.
Dit is dezelfde oppervlakte als de containerwoningen bij metrostation Overamstel. Daar wonen hbo- en universiteitsstudenten. Dus Nika, hier is geen sprake van zielige toestanden.
Het verschil met de HAT-eenheden van doen lijkt me dat er sindsdien een aanzienlijke immigratie uit niet-westerse landen is geweest, van wie een flink percentage niet geintegreerd is en hun kinderen ook niet. De woorden “mengen” en “verspreiden” wijzen erop dat Nika ook wel weet dat het hier om niet-autochtone etnische groepen gaat.
Mij lijkt de verwachting van de omwonenden, dat er leefbaarheidsproblemen zullen ontstaan, wel gerechtvaardigd. Net als in Hoptille inderdaad en veel honingraatflats. Deze problemen zijn er niet geweest met de HAT-eenheden omdat daar Nederlandse werkende jongeren woonden.