Begin jaren ’60 droomde Joop den Uyl, wethouder te Amsterdam, van een Manhattan aan de Amstel. Sloop van arbeiderswijken en grote doorbraken moesten Amsterdam doen uitgroeien tot een Europees hart van banken, internationale bedrijvigheid, kunst en cultuur, En tegelijkertijd moest de stad zich in het Zuidoosten een nieuw en wederom fameus plan van Berlage verwerven: aanzien op het gebied van moderne volkshuisvesting middels een Stad van de Toekomst vol hoogbouw, verhoogde wegen, garages, ruimte, groen en lucht.

Die Bijlmermeer kwam er en is inmiddels weer afgebroken. Het Manhattan-idee werd stil gelegd, maar later weer ter hand genomen middels hoogbouw aan het IJ en vooral op de Zuidas. Het Amsterdamse centrum werd definitief erfgoed en stedelijk avonturenpark voor de toerist. De opstand van het nieuwe werd op voorhand verplaatst naar de buitenranden van het centrum, naar de overkant van het IJ bijvoorbeeld, waar ruimte en goedkope faciliteiten op zeker moment in ruime mate voorhanden waren om nieuwe ideeën en initiatieven mogelijk te maken.

Inmiddels zijn we alweer een paar stappen verder. Noord werd commercieel ontwikkelingsgebied en via de Omval aan de Amstel en het Arena-gebied bouwt Amsterdam zich nu een nieuwe stad van de toekomst langs de A2 naar Abcoude waar wonen, werken, recreatie en verkeer niet langer zoals in de oude CIAM-stad De Bijlmer van elkaar gescheiden worden, maar driftig vermengd. ‘Onze nieuwe droom’ is dat alle functies zoveel mogelijk door en naast elkaar dienen te lopen. In Bullewijk boven het AMC veranderen kantoren in wooncomplexen en hostels, wordt het groen bruikbaar als recreatie- en sportterrein en rukt de horeca op, de Bijlmerbajes veranderde in een hotspot en op het Arena-gebied wordt eindelijk de woontoren (vooral voor jongeren) gebouwd, die stedenbouwer van het gebied, Pi de Bruijn, zich al 20 jaar gelegen wenste. Er komt ook nog een redelijk bescheiden popzaal bij op een plek die alweer lang geleden was voorbehouden aan Getz, een hotel met casino, welness en theaterzalen.

Woontoren en popzaal zullen het Arena-gebied echter nauwelijks de levendigheid brengen die een goed, inspirerend stadscentrum behoeft. Het blijft een gebied waar met de immense zalen, het stadion en megastores de massa regeert met steeds wisselende groepen consumenten van overal vandaan, met horecazaken zonder enige identiteit, geen plekken voor samenkomst en elkaar ontmoeten. Arena blijft een doorgangshuis voor Amsterdam, de regio, Nederland en verder weg. En de Bijlmer blijft achter als een saai achterland met een troosteloos Anton de Komplein, ooit geschetst als het stralende hart van een hernieuwde Bijlmer. Het is de simpele uitkomst van een economie, die vooral gelooft in massa en omzet, hoge investeringen en snelle doorloop. Het klontert bij elkaar om van elkaars nabijheid te profiteren en heeft geen behoefte aan welke intimiteit ook. Kontaktarmoede is waarschijnlijk de prijs die we daarvoor graag betalen. Gelukkig hebben we nog een stuk grond, dat ons gemeenschapsleven, als we daar behoefte aan hebben, ten goede kan komen. Je vindt het bij metrostation Kraaiennest.