Het boek is 23,7 cm breed, 30,3 hoog, is voorzien van een harde kaft, telt 138 pagina’s en mag gratis door iedere bewoner van Zuidoost worden afgehaald. Waar weten we niet precies, maar toen we een paar maal op de bel drukten bij New Metropolis, kwam tenslotte een vrouw tevoorschijn, die na enig zoeken het boek vond.

Het boek heet ‘Stad van de toekomst’, zoals ooit de Bijlmer in de jaren ‘60 betiteld werd, toen dit nieuwe stadsdeel van de gemeente Amsterdam aan het volk verkocht moest worden. Van die Stad is een eenderde deel van het oorspronkelijke plan nooit gebouwd en van wat er volgens plan wel gebouwd werd, is het meeste nu gesloopt. Het wegennetwerk in Bijlmer en Gaasperdam (de anti-Bijlmer) is evenwel geheel volgens plan verrezen en ongewijzigd gebleven, maar in de Bijlmer deels verlaagd. Het verdeelde de Bijlmer in velerlei kwadranten. Twee kwadranten werden in het westen van Zuidoost gereserveerd voor bedrijven en kantoren, beiden gelegen tussen de spoorlijn en de A2, verdeeld door de A9. Ze kregen de naam Amstel 111: een gebied dat door een aparte club van Amsterdamse ambtenaren werd ingericht en beheerd. Daar bovenop kwam vanaf de Hoogoorddreef t/m het Cuyff-stadion het Arena-gebied.

Amstel 111 ondergaat nu een gedaantewisseling. Met name de oostkant van het gebied wordt deels gesloopt en vervangen door woontorens. Sommige complexen krijgen een woonbestemming. Redenen: de overmaat aan kantoren ofwel leegstand en de grote Amsterdamse behoefte om tienduizenden woningen bij te bouwen, met name ook in Zuidoost. In de komende 20 jaren wil Amsterdam in Zuidoost zo’n 30-35.000 woningen erbij en dan vooral in de hoogte. Op Amstel 111 plus het Arena-gebied zullen zo’n 20.000 appartementen of meer gebouwd worden, van heel klein, 18-40m2, naar maximaal zo’n 120m2. Het gaat om sociale woningbouw, voorlopig zo’n 40%, middelduur (huur of koop), ook zo’n 40%, en 20% vrije sector. Bij koop betaal je bedragen tussen de 4 ton en 1,1 miljoen. Het eerste deel van het nieuwe Amstel 111 is al (bijna) af en in gebruik: Our Domain tegenover het AMC bij het Holendrechtstation, 1600 eenheden voor (jonge) alleenstaanden. Buiten Amstel 111 komen er allerlei, kleinere wooncomplexen in ondermeer Venserspolder, Reigersbos, G-buurt Bijlmer en K-buurt.

Het boek ‘Stad van de toekomst’ moet u als bewoner inzicht geven in de plannen en u enthousiast maken voor deze hernieuwde stad. Het is geschreven door een medewerker van De Zwijger/New Metropolis, Daan Dekker, in opdracht van Ellen Nieuweboer, die namens de gemeente de hele bouwoperatie moeten leiden. Het werd helaas een nogal treurig en oppervlakkig boek, te karakteriseren als een lang en weinig zeggend interview met Ellen en nog zo’n bijna 60 personen. Zo vertelt in het boek niet in wat voor stadsdeel we nu leven – wat gaat goed, wat gaat beroerd – en schetst evenmin wat al die nieuwbouw ons meer gaat brengen dan meer bewoners. Gaan we er met z’n allen op vooruit, wordt onze stad leuker en interessanter, kunnen we er meer dromen verwezenlijken, meer banen vinden, meer uitgaan, beter winkelen, vaker dansen en komen er meer mogelijkheden om tegen lage kosten met een bedrijfje te beginnen. En hoe zorgen we ervoor, dat al die diverse groepen mensen, die de Bijlmer cq Zuidoost huisvest, zich straks allemaal even goed gehoord voelen.

Een ander groot gemis van het boek is, dat niet echt duidelijk is wat voor nieuwe huizen eraan komen: in welk jaar, in welk formaat en tegen welke prijs. We blijven zo geheel afhankelijk van wat de bouwende partijen ons bij gelegenheid willen melden. En dat is niet veel. Zoek met maar op via bijvoorbeeld de site van Hondsrugpark. De Nieuwe Stad van de Toekomst biedt ons noch dromen noch zekerheid. Het is vooral een bouwplan om de woningnood te stillen

Wonderlijk zijn de zorgen, die Ellen c.s. zich maken over de verbinding tussen het nieuwe Amstel 111 en de rest van de Bijlmer/Zuidoost. Ze redeneren niet dat Amstel 111 een nieuw, specifiek kwadrant in de Bijlmer is, met hoogbouw voor wonen en werken, maar hopen op zoveel mogelijk integratie met de rest van het stadsdeel. Zo willen ze de nieuwe bevolking van Amstel 111 injecteren met het dna van zittende bewoners uit Zuidoost. Die krijgen de eerste keus bij 25% van de nieuwe woningen, hoewel die voorkeurs behandeling nog niet terug te vinden is in de websites van de woning-aanbieders. De vraag is natuurlijk welke Zuidoosters van die voorkeurs behandeling gebruik gaan maken en of je ze niet moet screenen op hun Zuidoost dna, wat dat ook is.

De verbintenis tussen het ‘oude’ Zuidoost en Amstel 111 hoopt Ellen daarnaast te versterken via de drie grote doorgangen in het dijklichaam van het spoor annex de metro, dat de Bijlmer van Amstel 111 scheidt. Dat zouden vitale knooppunten voor de gescheiden gebieden moeten vormen: plekken van samenkomst, zoals ook het al jaren geleden aangelegde spoorpark aan de zijde van Amstel 111. Het riekt allemaal naar politieke wensdromerij. Ontmoeting laat zich immers nauwelijks sturen. Ouderwetse winkelstraten met bedrijfjes hadden kunnen helpen, maar die bouwen we niet meer. En we bedoelen dan vooral straten waar je de winkeliers kent, bijvoorbeeld ook via de kerk of een sportclub, en waar je mede klanten groet; straten waar je je terrasje hebt, een kerk kan binnen stappen of een jeugdhonk of kan buurten bij een bedrijfje: straten waar je mensen kent en een leuke tijd kan hebben. Iets van deze sfeer vindt je trouwens terug op winkelcentrum Ganzenhoef waar Ghanese en andere Afrikaanse mannen bij ‘hun winkels’ samen komen. Het mengt zich echter niet met de Surinaamse mannen die de oprit naar het winkelplateau tot hun domein hebben verkozen.